Η σημασία του νερού για τα παιδιά

Λύνουμε τις απορίες γύρω από το νερό και τα παιδιά, ποιά είναι η σωστή ποσότητα που πρέπει να καταναλώνει ένα παιδί προσχολικής ηλικίας και πόσο ένα μεγαλύτερο; Πώς μπορεί κανείς να αναγνωρίσει τα σημάδια αφυδάτωσης ή μη επαρκούς ενυδάτωσης σε ένα παιδί; Όλα αυτά μας τα εξηγεί αναλυτικά η Μαρία-Χριστίνα Αλεξοπούλου από το Διαιτολογικό Κέντρο για παιδιά Παιδί-Διατροφή. 

Η σημασία του νερού για τα παιδιά

To καλύτερο ποτό για τα παιδιά είναι το νερό και η κατανάλωσή του πρέπει να ενθαρρύνεται συνεχώς. Η Βρετανική Εταιρία Παιδιατρικής Διαιτολογίας προτείνει ότι κατά τη διάρκεια της ημέρας (σε κάθε γεύμα ή και ανάμεσα στα γεύματα) τα παιδιά πρέπει να καταναλώνουν συνολικά 6-8 ποτήρια (μικρά ποτήρια για τα μικρά παιδιά 3-6 ετών και μεγαλύτερα ποτήρια για τα πιο μεγάλα παιδιά 6 ετών και πάνω). Εδώ βέβαια πρέπει να σημειώσουμε ότι οι απαιτήσεις σε νερό αυξάνονται τις πολύ ζεστές μέρες του καλοκαιριού, όπως επίσης και κατά τη διάρκεια έντονης σωματικής άσκησης. Στις περιπτώσεις αυτές η ημερήσια πρόσληψη νερού θα πρέπει να αυξάνεται οπωσδήποτε κατά 2-3 ποτήρια. 

Πέρα από το νερό που καταναλώνεται στην καθαρή του μορφή, τα παιδιά παίρνουν αρκετή ποσότητα νερού από τις τροφές που καταναλώνουν, ειδικά τα φρούτα και τα λαχανικά αποτελούνται από 90% νερό. 

Οι λειτουργίες του νερού στον οργανισμό των παιδιών:

Το νερό επιτελεί πολλαπλές λειτουργίες στον οργανισμό μας, γι’αυτό και πρέπει να λαμβάνεται καθημερινά επαρκής ποσότητα από τα παιδιά, ώστε ο οργανισμός τους να λειτουργεί σωστά και ισορροπημένα.

Οι σημαντικότερες λειτουργίες του νερού:

• Δεν έχει θερμίδες, συνεπώς προτιμάται ανεπιφύλακτα η κατανάλωσή του έναντι αναψυκτικών ή χυμών.
• Βοηθάει στη βιοσύνθεση διαφόρων χημικών ουσιών, διασπά τις πρωτεΐνες, διευκολύνει την πέψη και μειώνει τις τριβές μεταξύ των οργάνων.
• Διατηρεί σταθερή τη θερμοκρασία του σώματος. 
• Ένα καλά ενυδατωμένο παιδί είναι ένα υγιές παιδί, αφού η αφυδάτωση κουράζει τα παιδιά, τους δημιουργεί πονοκεφάλους, κακή διάθεση και λήθαργο με αποτέλεσμα να μην καίνε την απαιτούμενη ενέργεια που χρειάζεται για μια δραστήρια και πιο υγιεινή ζωή. 
• H αφυδάτωση επηρεάζει την ικανότητα συγκέντρωσης και την πνευματική διαύγεια. Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι το νερό «καθαρίζει τον εγκέφαλο και το μυαλό». 
• Τα διάφορα μέρη του ανθρώπινου σώματος λυγίζουν γιατί έχουμε τις αρθρώσεις (πχ χέρια και πόδια). Οι αρθρώσεις για να μην καταστρέφονται κάθε φορά που χρησιμοποιούνται, έχουν μέσα τους ειδικό υγρό, το οποίο συντίθεται από νερό. 
• Διευκολύνει τη λειτουργία του εντέρου, προκαλεί συχνή διούρηση (και έτσι δεν δημιουργούνται κατακρατήσεις στον οργανισμό του παιδιού), μειώνει τις πιθανότητες δημιουργίας πέτρας στα νεφρά αργότερα στη ζωή και καθαρίζει τον οργανισμό του παιδιού από τις τοξίνες. 
• Διαμορφώνει την προσέγγιση του παιδιού απέναντι στο φαγητό – κάποιο παιδί που μπορεί να παραπονεθεί ότι πεινάει, είναι πολύ πιθανόν απλά να διψάει!

Συμπτώματα αφυδάτωσης στα παιδιά:

Οι γονείς μπορείτε πολύ εύκολα να ελέγξετε εάν το παιδί σας είναι επαρκώς ενυδατωμένο κοιτάζοντας κάποια σημάδια στο σώμα του ή παρατηρώντας τη γενικότερη εικόνα διάθεσης και ενέργειας που έχει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Πιο συγκεκριμένα, αυτά τα οποία μπορείτε να ελέγξετε εύκολα είναι τα ακόλουθα:  

• Το στόμα και τα μάτια μπορεί να είναι πιο ξηρά από το συνηθισμένο.
• Μειωμένη ποσότητα ούρων κατά τη διάρκεια της ημέρας.
• Τα ούρα συνήθως είναι πιο σκούρα από το συνηθισμένο έχοντας ένα έντονο κίτρινο χρώμα (Γι’αυτό καλό είναι να παρατηρούμε πάντα το χρώμα των ούρων στα παιδιά μας ως δείκτη ενυδάτωσής τους).
• Το παιδί μπορεί να αισθάνεται έντονη κούραση ή ζαλάδα (λόγω ορθοστατικής υπότασης).
• Το παιδί νιώθει υπνηλία και ατονία.
• Μπορεί να έχει μυϊκές κράμπες. 
• Μπορεί να παρατηρηθεί δυσκοιλιότητα καθώς η μειωμένη πρόσληψη νερού δεν βοηθάει τα κόπρανα να μαλακώσουν.

Τι μπορείτε να κάνετε για τη σωστή ενυδάτωση του παιδιού;

Επειδή τα παιδιά πολλές φορές ξεχνούν να πίνουν νερό (στο σχολείο, στο σπίτι και στις διάφορες εξωσχολικές δραστηριότητές τους) ή δεν δίνουν την πρέπουσα σημασία στην επαρκή ημερήσια πρόσληψή του, οι γονείς μπορείτε να βοηθήσετε σε μεγάλο βαθμό το παιδί ώστε να ενυδατώνεται σωστά. Παρακάτω σας παραθέτουμε ορισμένους απλούς τρόπους με τους οποίους μπορείτε να ενισχύσετε την πρόσληψη νερού του παιδιού:  

• Δίνετε πάντα στο παιδί σας να έχει στο σχολείο ένα παγουράκι ή ένα δικό του μπουκαλάκι νερό των 500 ml.
• Όταν γυρίσει από το σχολείο και πριν το μεσημεριανό του γεύμα δώστε του να πιεί λίγο νεράκι.
• Δώστε του να πιεί ένα ποτήρι νερό πριν κοιμηθεί το βράδυ.
• Αν κάνει κάποια αθλητική δραστηριότητα, σιγουρευτείτε ότι έχει μαζί του ένα παγουράκι ή ένα μπουκάλι νερό των 500 ml.
• Όταν τελειώσει την αθλητική δραστηριότητα, δώστε του πάλι να πιεί μια ικανοποιητική ποσότητα νερού, προκειμένου να αναπληρώσει τα υγρά που χάθηκαν μέσω της άσκησης.
• Υπενθυμίζετε στο παιδί σας τη σημασία του νερού και ρωτάτε το κατά τη διάρκεια της ημέρας αν έχει πιεί νερό.
• Πριν κοιμηθεί κάθε μέρα, ρωτήστε το πόση ποσότητα νερού κατανάλωσε κατά τη διάρκεια της ημέρας, έτσι ώστε να είστε σίγουροι ότι στο τέλος της ημέρας ήπιε την απαιτούμενη ποσότητα νερού.

Νερό και φυσική δραστηριότητα:

Εξέχουσας σημασίας είναι και η σωστή πρόσληψη νερού από το παιδί στη φυσική δραστηριότητά του. Σχετικά με τη φυσική δραστηριότητα, καλό θα ήταν να μην καταναλώνεται μεγάλη ποσότητα νερού από τα παιδιά κατά τη διάρκεια της άσκησης, γιατί ενδέχεται να προκαλέσει φούσκωμα, δυσφορία και πόνο στη σπλήνα, καταστάσεις οι οποίες σίγουρα θα επηρεάσουν την ομαλή διεξαγωγή της δραστηριότητας. Η αναπλήρωση των χαμένων υγρών ενδείκνυται να γίνεται σταδιακά μετά το πέρας της άσκησης και όχι απότομα).